Duurzaam reizen: de wereld ontdekken én beschermen
Wie reist, leert kijken. Naar anderen, naar de natuur, naar zichzelf. Reizen maakt ons bewust van hoe bijzonder onze planeet is. En hoe kwetsbaar. Juist daarom is het zo belangrijk dat we de wereld ontdekken: om haar te begrijpen en ons ermee te verbinden. Want wat we kennen en liefhebben willen we beschermen.
Maar hoe kunnen we blijven reizen zonder dat we de schoonheid van deze planeet in gevaar brengen? Hoe voorkomen we dat onze voetafdruk de toekomstige generaties beperkt in hun vrijheid om ook te ontdekken? Die vraag raakt de kern van duurzaam reizen.
Astronauten die de Aarde vanuit de ruimte zien, spreken over het Overview Effect: een besef van verbondenheid en verantwoordelijkheid wanneer ze de Aarde als een levend geheel zien. Adembenemend mooi en grenzeloos, midden in het eindeloze heelal. Maar het Overview Effect vraagt geen ruimteschip. Ook hier op aarde kunnen we, juist door te vertragen, af te dwalen van de gebaande paden en echt stil te staan, diezelfde verbondenheid voelen. In het licht door de bomen, het ruisen van wind, het ritme van de adem.
Duurzaam reizen gaat over meer dan minder uitstoten. Het gaat over hoe we kijken. Hoe we ons verhouden tot alles om ons heen. En hoe we onderweg niet alleen de wereld leren kennen, maar ook onze plek daarin.
Wat is duurzaam reizen eigenlijk?
Duurzaam reizen is het maken van keuzes die de negatieve impact van toerisme minimaliseren en tegelijkertijd bijdragen aan de bescherming van natuur en cultuur. Maar in een wereld waarin het label ‘groen’ soms vooral een marketingterm is, is het belangrijk om stil te staan bij wat echt duurzaam is. En vooral ook: wat niet. Want niet elk 'eco-label' betekent automatisch dat je duurzamer reist.
Denk aan resorts die zich “eco” noemen omdat ze je vragen handdoeken te hergebruiken, terwijl verdere duurzaamheid ver te zoeken is. Zo gebruiken ze bijvoorbeeld enorme hoeveelheden energie om een slecht ontworpen en geïsoleerd gebouw te verwarmen of koelen, ook in de kamers die helemaal niet gebruikt worden.
Duurzaam reizen gaat verder dan kiezen voor een hotel met een houten ‘eco’ bordje naast de ingang. Het betekent bijvoorbeeld kiezen voor transport met minder CO2-uitstoot, verblijven op plekken die lokale gemeenschappen ondersteunen, en je reisgedrag aanpassen aan de draagkracht van de omgeving. Maar hoe groot is de impact van toerisme eigenlijk? En waar kunnen we als reizigers het verschil maken en echt duurzaam reizen?
De impact van toerisme in cijfers
Toerisme is verantwoordelijk voor ongeveer 8% van de wereldwijde CO2-uitstoot. Deze uitstoot komt grotendeels door vervoer, accommodatie, eten en activiteiten ter plaatse.
Transport is de grootste boosdoener binnen de toerisme sector, goed voor zo’n 49% van de uitstoot. Daarbinnen is vliegen veruit de grootste bron van vervuiling: luchtvaart veroorzaakt naar schatting 40% van de CO2 binnen toerisme. Een retourtje Bali veroorzaakt zo’n 3 ton CO2 per persoon. Dat is bijna net zoveel als het jaarverbruik van een gemiddeld huishouden in Nederland.
Een reis per trein naar de Alpen veroorzaakt nog geen 100 kilo CO2. Dus door met de trein te reizen in plaats van het vliegtuig kunnen we onze footprint enorm verkleinen. Niet vliegen is de meest effectieve manieren om een reis te verduurzamen.
Naast vervoer is accommodatie de grootste boosdoener, verantwoordelijk voor zo’n 21% van de CO₂-uitstoot binnen de toerismesector. Het grootste deel daarvan komt van energie-intensieve processen zoals verwarming, koeling en verlichting. Grote hotels draaien 24 uur per dag, met airco’s, boilers en liften. Tot wel 60% van de uitstoot in hotels komt door klimaatbeheersing en verlichting. Daarbovenop komt warm water voor douches en zwembaden, linnendiensten die dagelijks op volle toeren draaien, en voedselverspilling in grote keukens. Kies voor een plek die off-grid is en slim met energie omgaat, dat is niet alleen duurzaam reizen maar je ervaart ook hoe weinig je eigenlijk nodig hebt om je thuis te voelen.
Duurzaam reizen zonder illusies: hoe dan wel?
Een echt duurzame vakantie begint met het stellen van kritische vragen: Hoe reis ik? Waar verblijf ik? Wat laat ik achter, en wat draag ik bij?
Hier zijn enkele handvatten voor duurzaam reizen:
Reis dichtbij huis. Nederland is 21 nationaal parken en talloze unieke natuurgebieden rijk. Stuk voor stuk prachtige binnenlandse bestemmingen waar je rust, ruimte en avontuur vindt. Nederland is daarnaast erg goed te bereizen met het OV, of maak je reis extra avontuurlijk en kijk of je op de fiets kunt. Geen jetlag, geen hassle, geen uitstoot!
Kies voor slow travel. Minder ver, minder vaak, maar langer. Neem de tijd om een plek echt te leren kennen, niet de toeristische hotspots maar de lokale parels die je niet in de reisgidsen terug vindt. Zo vermijd je ook de negatieve effecten van massatoerisme, waarbij de draagkracht van zowel het lokale ecosysteem als de lokale gemeenschap overschreden wordt.
Ga per trein. Zoals eerder genoemd, is de trein een van de meest sustainable manieren van transport. Steeds meer internationale verbindingen maken het bovendien comfortabeler dan ooit. En als je vroeg boekt scheelt het niet alleen CO2 maar ook nog eens veel geld.
Verblijf kleinschalig. Kies accommodaties die écht bijdragen aan de omgeving. Kijk naar hoe ze omgaan met afval, energie en water en of ze werken met lokale leveranciers. Grote hotels hebben vaak een veel grotere milieu-impact dan kleinschalige of off-grid accommodaties, juist vanwege schaalgrootte en luxevoorzieningen. Hoe groter het hotel hoe lastiger het wordt om de hoeveelheid energie, en dus CO2 uitstoot, te minimaliseren per gast. Zo koelen of verwarmen grote hotels vaak het gehele hotel, altijd, of het hotel nou helemaal vol zit of maar een aantal gasten heeft. Daarom is de keuze voor kleinschalige, duurzame accommodaties een goede manier om je reis te verduurzamen.
Door bewuste keuzes te maken, kunnen we bijdragen aan een vorm van ecotoerisme die in balans is met natuur en community. Duurzamer reizen betekent ook: nieuwsgierig blijven, je verantwoordelijkheid nemen en de impact van je reisgedrag onder ogen durven zien.
Cabiner als voorbeeld van duurzaam reizen
Bij Cabiner geloven we dat echte natuurbeleving het begin is van zorgzaamheid. Onze missie is simpel: mensen verbinden met natuur, zonder dat de natuur daaronder lijdt. Sterker nog: onze manier van reizen draagt juist bij aan het behoud ervan.
Onze off-grid cabins zijn bereikbaar via wandelroutes door de wildste natuurgebieden. Je kunt altijd per trein of bus naar een van de startpunten, en vervolgt je reis te voet. Geen wegen, geen auto’s, geen drukte – maar rust, eenvoud en verbinding met de omgeving.
Elke Cabiner is volledig zelfvoorzienend. Dat betekent: energie van de zon en een houtkachel, water uit de natuur, en zorgvuldig ontwerp om footprint te minimaliseren. We werken samen met Staatsbosbeheer, lokale organisaties en vrijwilligers om niet alleen geen schade te veroorzaken, maar juist een positieve impact te hebben op de plekken waar we actief zijn. Wil je weten hoe we dit precies doen? Hier vind je meer informatie: (LINK: https://www.cabiner.com/impact). En wij van Cabiner vinden niet alleen van onszelf dat we goed bezig zijn, dit wordt ook extern en internationaal erkend. Zo heeft Cabiner de Red Dot award gewonnen vanwege het innovatieve ontwerp en een Global Vision Award voor het duurzame travel concept.
Duurzaam reizen is bij Cabiner geen bijzaak, het is de kern van wat we doen. Door mensen te laten vertragen, te laten wandelen, te laten voelen hoe het is om écht in de natuur te zijn hopen we iets in gang te zetten. Niet alleen bij onze gasten, maar in de bredere beweging richting een duurzamere samenleving.
Tot slot
We willen de wereld ontdekken. We willen haar voelen, ruiken, proeven, begrijpen. Maar dan wel op een manier die respectvol is. Voor de Aarde, voor de dieren, voor de mensen die er wonen. Duurzaam reizen is geen beperking, maar een verrijking. Het vraagt om bewustzijn, creativiteit en verantwoordelijkheid – en het levert verbinding, schoonheid en betekenis op.
Reis dus. Reis met open ogen en een open hart. Reis met aandacht. En kies voor een vorm van reizen die de wereld niet alleen laat zien, maar ook beschermt.
